Özlülük ve duruluk arasındaki fark nedir?

Bu bölümü tamamladığınızda özlülük ve duruluk arasındaki fark nedir konusunda gerekli bilgiye sahip olacaksınız.

Bir parçanın anlatımında özlülük aranıyorsa az sözle çok şey anlatılıp anlatılmadığına bakmalıyız. Çünkü özlülük demek kullanılan kelime sayısı son derece az ancak anlam yoğunluğu bir o kadar çok demektir. Sadece birkaç kelime ile birçok şey anlatılabilir.

Mesela Mevlana'nın "Hamdım, piştim, yandım." sözü sadece üç kelimeden ibarettir. Fakat bu söz üzerine düşünüp sayfalarca yazı yazılabilir. İçinde barındığı anlam çok büyüktür. Az kelime kullanıp da derim anlamlar barındıran bir metinde özlülük ilkesi uygulanmıştır. Yine birçok şair ve yazar da yazdıkları edebi eserlerde kısa ve öz cümlelere yer vererek özlü anlatımı tercih etmiştir.

Anlatımda duruluk ilkesi için aynı anlamı karşılayan kelimelerin birlikte kullanılmaması diyebiliriz. Hani anlatım bozukluğu konusunu işlerken gereksiz sözcük kullanmaktan kaynaklı bozulmalar oluyor. Bir cümle içinde anlamı aynı olan kelimelere yer veriliyor. İşte bur tür kullanımlar anlatımda duruluk ilkesiyle çelişir. Çünkü durulukta gereksiz kelimeye asla yer yoktur. Her kelimenin bir kere kullanılması vardır.

Örneğin " Bu mektubu tez elden, çabucak yerine ulaştır." cümlesinde duruluk ilkesi ihlal edilmiştir. Çünkü tez elden ve çabucak kelimeleri zaten aynı şey demektir. Demek ki anlamca birbirinin yerine kullanılan kelimelerin aynı cümlede kullanılmaması duruluk ilkesiyle ilgilidir. Kısacası bir edebi metinlerde gereksiz kelimeler kullanmaktan kaçınmak özlülüğü, az kelime kullanıp çok şey anlatmak da özlülüğü ifade eder.