Bu bölümdeki bilgileri incelediğinizde sözde özne örnekleri ile ilgili 10 tane cümle konusunda yeterli bilgiye sahip olacaksınız.
Normalde her cümlede işi yapan gerçek bir özne olması gerekiyor ama bazı cümlelerde edilgen fiil kullanılınca gerçek özne belli olmuyor. İşte gerçek öznenin bilinmediği böyle cümlelerde özne görevini üstlenen kelime veya kelime gurubu sözde özne adıyla ifade ediliyor. Burada dikkat etmemiz gereken yüklemde edilgen fiil olup olmamasıdır. Bunu anlamak için fiilin “-l veya- n” eki aldığına bakmalıyız.
1. Salondaki koltuklar temizlendi.
(Temizleyen yani gerçek özne belli değil, bu durumda temizlenen ne diyeceğiz. Cevap da salondaki koltuklar oluyor. Dolayısıyla salondaki koltuklar kısmı sözde öznedir.)
2. Evdeki bütün gömlekler ütülendi.
(Ütüleyen bilinmiyor. Ütülenen ne dediğimizde gömlekler kelimesi işten etkilenen varlık olduğu için sözde özne oluyor.)
3. Dolapların tamamı içeri taşındı.
(Taşıyan bilinmiyor, taşınan ne, dolapların tamamı sözde özne)
4. Derste önemli görülen notlar alındı.
(Not alan kişiler belli değil, alınan ne, notlar sözde öznedir.)
5. Konuklara ikram edilecek yemekler pişirildi.
(Pişirenler anlaşılmıyor, pişirilen ne, konuklara ikram edilecek yemekler, sözde özne)
6. Bugün iş yerleri açıldı.
(Açan belli değil, açılan ne diye sorduğumuzda, iş yerleri, sözde özne)
7. Atık kağıtlar titizlikle toplandı.
(Toplayanlar bilinmiyor, toplanan ne dediğimizde, atık kağıtlar, sözde özne)
8. Sınıf defterleri kontrol edildi.
(Kontrol edenler kim belli değil, kontrol edilen ne, sınıf defterleri, sözde özne)
9. Sınava katılacaklar listesi açıklandı.
(Açıklayanlar belli değil, açıklanan ne, sınava katılacaklar listesi, sözde özne)
10. İş makinelerine bakım yapıldı.
(Bakımı yapan bilinmiyor, yapılan ne diye sorunca, bakım, sözde özne)
Etiketler:
8. Sınıf