Bu bölümdeki metnin içeriğini inceleyerek sözleri Ziya Paşa'ya ait olan "Âdeme âdem gerektir âdem etsin âdemi. Âdem âdem olmayınca âdem netsin âdemi." cümlesi ile ilgili kompozisyon yazısı için kısaca fikir edinebilirsiniz.
Âdem kelimesi adam, insan veya insanoğlu gibi anlamlara gelmektedir. Burada insanın adam olma durumu ele alınmaktadır. Mesela bazı kişiler vardır ki ne yaparsanız yapın bir türlü akıllanıp uslanmaz. İşte böyle kişiler için uğraşmak, çaba göstermek biraz boşuna gibi düşünmeliyiz. Bir insanı adam etmek kolay değildir. Siz çabalarsınız, bir sürü şey yaparsınız, onu yola getirmek için kırk takla atarsınız fakat o bütün bunlara rağmen yine aynı uslanmazlığıyla kalır.
İnsanı adam etmek için yine insan gerekiyor. İlgili kimse adam olmuyorsa insan o adamı netsin diye düşünebiliriz. Her şeye rağmen hala akıllanmayan kişiler için diyecek bir söz yoktur. Yapılması gereken her şey yapılmıştır ancak o bundan anlamıyorsa geriye bir şey kalmıyor. Örneğin bütün bu okullar, verilen eğitimler, davranış kazandırma yöntemlerinin bir tek amacı vardır. O da insanı adam etmektir.
Âdem, adam ya da başka bir deyişle insan demektir. İnsan olan da kusurludur. Yani insan farkında olarak veya olmayarak hata yapar. Kimileri iyi biri olduğu için, vicdanlı olduğu için hatalarına üzülür. Pişman olur, hatasından ders alır. Bazı insanların da kalbi kararmıştır. Onlar da hiçbir şeyi kafaya takmaz. Yaptığı yanlışlardan ders almaya bile gerek duymaz. Oysa kazın ayağı öyle değildir.
Yanlışta ısrar eden birini yine bir başka insan düzeltebilir. İşte bu yüzden insan insana her daim muhtaçtır. Mesela bazı kişiler yüce gönüllüdür. Onların anlayışlı olan bu yaklaşımı bizi hatalardan geri döndürebilir. Dolayısıyla iyi insan olmak zorundayız diye düşünüyorum. İyi insanlar kötü insanları düzeltirse dünyamız da güzelleşecektir. Yine de insanın içinde, kalbinde kırıntı kadar da olsa iyilik, merhamet olmalıdır. Ademe adem gerekir ifadesi insana iyi kalpli, iyi niyetli insan lazım ki onu kolayca adam edebilsin. Şayet bir adamın içinde insanlıktan eser yoksa diğer adam onu nasıl düzeltsin demek istiyor.
Sonuç olarak insanın kalbi temiz olmalıdır. Yani iç dünyamıza önem vermeliyiz. Adam olmaya çaba göstermeliyiz. Bütün bunlar eğitimle, okumakla elbette olabilir ancak insanın içinde de iyiye yönelmek, adam olmak hissi az da olsa olmalıdır. Yoksa bizi düzeltmeye, eğitmeye çalışan kişi ne kadar uğraşırsa uğraşsın, boşa kürek çekmiş gibi olur.
Etiketler:
Kompozisyon