Bu bölümdeki örnek metni inceleyerek dağ başı dumansız olmaz atasözü ile ilgili kompozisyon yazısı adına kısaca fikir edinebilirsiniz.
Dağlar yüksekliğiyle göz dolduran ve geriden bakıldığında insanı büyüleyen ürkütücü ve gizemli bir görüntüye sahiptir. Onların yüksekliği başından sisin, dumanın eksik olmaması anlamına gelir. Aynı durum insanın da yüksek makamlara gelince sıkıntısı eksik olmayacağını ifade eder. Yani insanlar makam, mevki sahibi olunca dersi atası da artar. Bulunduğunuz konum ne kadar yüksek olursa sıkıntınız da aynı derecede artar.
Gerçek anlamda dağlar çok yüksek olduğu için dağ başı dumansız olmaz. Dağların başında sis, duman, yağmur, kar, fırtına, tipi gibi doğa olayları eksik olmaz. Çünkü dağın kendi tabiatında bunlar vardır. Bu atasözü mecaz anlamda kullanılarak insan hayatını ele alan bir sözdür. Açıklayacak olursak insanlar da okuyup bir iş sahibi olduğunda veya toplumsal olarak yüksek mevkilere geldiğinde çeşitli sıkıntılar yaşarlar. Dağ başı dumansız olmadığı gibi, yüksek mevkilerde görev yapan insanlar da sıkıntısız olmaz.
İnsanın hayatında her şey istediği gibi olmuyor. Bu dünyanın doğasında olan bir şeydir. Özellikle saygın kişiler, devlet büyükleri yüksek mevkide bulunan kişiler olarak karşımıza çıkıyor. İşte onların başından da dertler, olumsuzluklar eksik olmaz. Dağ başı dumansız olmaz sözü bunu anlatmak için kullanılmış bir sözdür. Gerçekten de durum böyledir yüksek mevkide bulunan insanların sorumlulukları da büyük olduğundan dolayı birçok zorlukla mücadele etmeleri gerekiyor. Çünkü sıkıntılar onların yakasını bırakmıyor. Çevremizde yüksek mevkide olup da başından sıkıntısı eksik olmayan birçok insan görebiliyoruz.
Sonuç olarak dağ başı dumansız olmaz ifadesini anlam olarak ele aldığımızda dağın yüksekliğinden ötürü bu durumun normal olması gibi, yüksek makam ve mevkilerde bulunan insanların başından da sıkıntıların eksik olmamı normal bir durumdur. Dağ başı ifadesini el alırsak, burada kastedilen, mesela cumhurbaşkanı olabilir, başbakan olabilir, şehirde vali, okulda müdür, evde evin babası olabilir. Yani bu kişiler üzerlerinden büyük sorumluluklar taşımaktadır ve başlarından dertler eksik olmamaktadır.